Milas, antik kalıntıları, tarihi Milas evleri, düzgün kent yerleşimi ile güzel bir ilçe. Yakın çevresi de tarihi zenginliklerle çevrili. Tarihte 27 irili ufaklı kent kurulmuş. Tarihçi Strabon’a göre Mylasa, iç Karia’nın üç önemli kentinden biridir. Diğerleri ise Alabanda ve Stratonikeia. Mylasa Bizans döneminde piskoposluk merkezidir. 13. yüzyılda ise Menteşoğulları’nın merkezi olur. Milas’ta Hisarbaşı mahallesinde, Zeus Karios Tapınağı, Halk arasında "Uzunyuva" olarak adlandırılan Menandros adına dikilmiş Onur Sütunu, yakın zamanda defineciler tarafından bulunan masif dört tarafı yüksek kabartmalarla süslenmiş sanat şaheseri Hekatamnos Lahti, Baltalı Kapı, Gümüşkesen Mezar Anıtı, Milas’ın doğusundaki ovada uzanan iki katlı su kemerleri, kent merkezindeki Çöllüoğlu Hanı, Ulu Camii, Belen Camii, Ağa Camii, Kurşunlu (Firuzbey) Camii ve Selimiye beldesinde Abdülfettah Camii külliyesi görülmeye değer eserlerdir. İlçe ve çevresindeki ören yerlerindeki kazılarda ele geçen buluntuların bir bölümü Milas Müzesi’nde sergileniyor. Milas Kent Merkezi’ne yakın bir diğer önemli alan Beçin Kalesi’dir. Milas-Ören yolu üzerinde kentin 5 km. güneyinde, Milas Ovası’na hakim bir plato üzerindeki Mutluca (Beçin) Köyü’ndeki Beçin Kalesi Bizans yapısıdır. Milas’ı merkez yapan Menteşoğulları Beyliği, hükümet merkezini savunması kolay olduğu için Beçin’e taşımıştır. Kaledeki asıl yerleşim 200 metre yukarıdaki iç kale bölümündedir. Bu bölümde bir Bizans şapeli, Menteşoğlulları döneminden Karapaşa Medresesi, türbe, Ahmet Gazi Medresesi, Orhan Bey Camii, Hamam, Bey konağı, Bey Hamamı, Kızılhan, Yelli Camii ve Medresesi, Karapaşa Medresesi günümüze ulaşan yapılar arasında. Milas kent gezisinin olmazsa olmazı 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın ilk yıllarında yapılan ve büyük bölümü restore edilerek kullanılmaya devam eden Milas evleri ziyaretidir. İki katlı avlulu evlere giriş avludan. Evlerin ahşap destekli çıkmaları sokağa taşar. Zemin katlar genellikle depo ve kiler olarak kullanılır. Mutfak, tuvalet, ahır avlunun bir köşesindedir. Avludan üst kata ahşap ya da mermer merdivenle çıkılır. Milas’ın 19 yy. evleri yanında halıları da dünyaca ünlüdür.

Kaynak: Muğla İl Kültür Turizm Müdürlüğü